Toplumsal olarak öğretim seviyesi ile ona eşdeğer görülen genel kültür seviyesi özünde farklı kavramlardır. Yani insanların üniversite mezunlarıyla ilköğretim mezunlarının genel kültür seviyelerindeki farklılığı okul mezuniyetiyle bağdaştırmaları yanlış bir tutum olarak değerlendirilmektedir. Çünkü bir diploma almanın yolu okuduğunuz okulun size atadığı derslerden gerekli sınav ve elemeleri geçerek başarılı olmaktır. Yalnızca nicel bakımdan tabi olunan bu kısır döngüye göre genel kültür çok daha kapsamlı, aktif ve hayat boyu geliştirilebilen bir olgudur.
Genel Kültürü Geliştirme Adımları
Nispeten mezuniyet derecesi ile doğru orantılı olarak kabul edilen genel kültür seviyesinin bu bağdaştırmaya maruz kalmasının sebebi okuma oranı ile alakalıdır. Çünkü bir mühendis yalnız mühendislik alanıyla ilgili mesleki uzmanlığa ulaşırken, genel kültürünü geliştirmek adına çaba harcayan ve okuma çeşitliliğini arttırmış bir lise mezunu bu konuda daha yüksek seviyede kabul edilebilir. Netice itibariyle genel kültürü geliştirmek için pek çok faktörün önemi olmakla beraber mezun olunan okul derecesinin bununla pek bir ilgisi bulunmamaktadır. Peki genel kültür nasıl edinilir ve geliştirilir? Bu sorunun belki de onlarca cevabı olabilir. Fakat yaygın olarak kabul edilen en faydalı yol verilen bu cevapların bir sentezini oluşturmaktır. Yani ‘’genel kültür edinmek isteyen çok okumalıdır’’ ya da ‘’ genel kültür sahibi olacak kişi mutlaka teknolojiyi takip etmelidir’’ vb. cevapların tek başına yeterli olmadığını bilmek gerekir.
Gelişimde Sentezin Önemi
Genel kültür sahibi insanlar pek çok etkeni bir araya getirerek kendilerini geliştirebilirler. Çeşitli alanlarda güncel okumalar yapmak, teknolojinin en azından asgari düzeyde muhatabı olabilmek, gazete/dergi takip ederek gündemin nabzını tutmak, yazı yazmak, şiir okumak, tarihsel bilgiyi artırarak geleceğe dair yorum getirebilmek, farklı şehir/ülkelerin mutfaklarını tanımaya çalışmak veya damak zevkini geliştirmek… gibi onlarca hatta yüzlerce sıralanabilecek maddelerin hiçbiri tek başına genel kültür edinmek için yeterli değildir. Ancak bu sentez yöntemini uygularken insanların dikkat etmesi gereken en önemli unsur; dengedir. Yani tüm bu maddelerin her birini uygulamak yahut paralel maddeler arasında bir yörüngenin kısır döngüsüne girmek kişiyi yorabilir, köreltebilir. Bunun yerine bahsi geçen hususlarda insanın kendine yeteri kadarını tespit ederek bir denge kurması en faydalı olanıdır. Örneğin; dünya mutfaklarını tanımak için ülke ülke gezmek her kişi için mümkün olmayacağından bulunduğu ülkedeki dünya mutfağı restoranlarıyla işe başlamak ve tattığı lezzetlerle ilgili eleştiri yazılarını önceden okuyarak bir karşılaştırma yapmak hatta günün sonunda o lezzete dair bir eleştiri yazısı kaleme almak bu maddelere dair kurulması gereken denge için iyi bir yöntem olabilir. Verilen örnekten yola çıkılmak suretiyle kişi faydalanacağı kaynaklar arasındaki dengeyi kendi ilgi alanlarına göre oluşturur. Okumayı ve yazmayı çok seven bir kişi ana akım olarak okuma ve yazmadan faydalanıp teknoloji ve geziyi yardımcı kaynak olarak seçebilir.
Genel Kültür Ne Kadar Sürede Gelişir?
Nihayetinde genel kültür geçmişi bilerek, günü takip ederek, geleceği planlayarak edinilir ve geliştirilir. Bu bağlamda insan önce kendini tanımalı, tartmalı, eksikliklerinin tespitinden sonra ihtiyacı olan genel kültür edinme yollarını tercih etmelidir. Bu öğrenme sürecinin hayat boyu süren bir serüven olduğunu unutmadan kendine hitap eden bir plan yapmak motivasyonu arttırmak bakımından oldukça önemlidir.